Ελεγεία για έναν αυτόχειρα

Ο ήχος και ο λόγος υπήρξαν από νωρίς πιστοί συνοδοιπόροι στην ιστορία, προτού η γραφή εισέλθει στο ιστορικό γίγνεσθαι. Γι’ αυτό και οι μουσικές καταβολές της ποίησης μου επιτρέπουν με ποιητική άδεια το ακόλουθο διακειμενικό εγχείρημα με στίχο των Joy Division και ενός Έλληνα ποιητή: “Πνιγόμαστε μες στον παράδεισό μας…, γιατί στο βάθος του πνιγμού ανακαλύπτουμε μια επαλήθευση αιωνιότητας”.

Συνεχίζοντας το διακειμενικό εγχείρημα και παραφράζοντας τον Ελύτη θα έλεγα ότι η μουσική των Joy Division είναι η λήξη μιας ζωής και η έναρξη μιας άλλης, εκεί που ο Ήλιος και ο Άδης αγγίζονται. Μόνο που ο Ελύτης μιλάει συνυποδηλωτικά, ενώ ο Curtis απλά επαληθεύει με τη ζωή του: κάθε τραγούδι αρχή και τέλος, έναρξη και αποχαιρετισμός.

“Νο longer the pleasure” αναφωνεί o Ian Curtis στο Candidate και φαίνεται να έχει βρει το καλύτερο σύνθημα για μία μεταφυσική εξέγερση ενάντια στην αυτοσυντήρηση. Η αυτοχειρία και η αυτοσυντήρηση έχουν κοινό πρώτο συνθετικό, αλλά αγγίζουν τα σύνορα των αντιθέτων. Το παράλογο εδώ είναι ότι παρά την αυτοχειρία του Ian Curtis η μουσική του αυτοσυντηρήθηκε. Ίσως γιατί η αυτοκτονία, αν και βίαιη παρόρμηση, αποτελεί την αναγνώριση κατά τον Καμύ του γελοίου χαρακτήρα της συνήθειας να ζεις και το ανώφελο της καθημερινής οδύνης. Με αυτή την έννοια η αυτοκτονία είναι ένα αντιστάθμισμα στην παράλογη σιωπή του κόσμου.

Η αιτία ή το κίνητρο που προϋποθέτει η αυτοχειρία είναι ακατάληπτο και προφανώς αναπόδραστο. Αυτή που μοιάζει όμως βέβαιη είναι η αυτοκαταστροφικότητα του Curtis που εκδηλωνόταν είτε στους εφηβικούς αυτοτραυματισμούς του είτε στο θαυμασμό για τα νεκρά μουσικά του ινδάλματα είτε στο συμπαγή και κρουστό ήχο του συγκροτήματος.

Η ηθελημένη προσομοίωση θανάτου ίσως θέλγει τους απανταχού νεορομαντικούς και νεοκυματικούς, αλλά το πιο θελκτικό φαίνεται να είναι το ότι συνδυάζεται με την άγρυπνη ευαισθησία ενός ανθρώπου που δίπλωνε στα δάκρυα με την ιστορία του Όσκαρ Ουάιλντ” Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας”. Πιθανόν να είχε μία αίσθηση συναισθηματικής αλληλεγγύης, όταν ο κατ’ευφημισμό ευτυχισμένος πρίγκιπας έλεγε στο χελιδόνι ότι “δεν υπάρχει μεγαλύτερο μυστήριο από τη δυστυχία”.

Το παραμύθι τελειώνει με μια θέση στον κήπο των αγγέλων, στον παράδεισο, για τον ευτυχισμένο πρίγκιπα μετά το γκρέμισμα του αγάλματος. Ο συσχετισμός απλώς υποδηλώνεται και γίνεται προσωπική μου ευχή.