Ξεκινάω αυτή την κριτική με αναστολές. Ίσως γιατί αντιλαμβάνομαι ότι αποτελώ το κομμάτι ενός τριγώνου που συντίθεται από τον κριτικό, το δημιουργό και το δημιούργημα. Είναι άχαρο, ίσως εξουσιαστικό, σχεδόν εγκληματικό να παρεμβαίνει κανείς στο διάλογο του έργου τέχνης με τους αποδέκτες του, σαν προφήτης που καλείται να μεταφράσει αυτό που δε μεταφράζεται σε καμία άλλη γλώσσα, γιατί το έργο τέχνης είναι sui generis. Ο κριτικός γίνεται δήμιος που καλείται να καρατομήσει σχολαστικά ό, τι ο πρωτόγονος άνθρωπος αντιλαμβανόταν ως μαγεία, καθώς ζωγράφιζε στα τοιχώματα των σπηλιών, για να εξιλεώσει τη θεότητά του. Ο Ρίλκε το είπε πολύ ωραία: τα 9/10 της κριτικής είναι σκύβαλα Κρατείστε, λοιπόν το 1/10 και δείξτε μεγαλοψυχία.

Ας ξεκινήσουμε με τις συστάσεις: ” Infra” είναι ο τίτλος του νέου άλμπουμ του Max Richter και αποτελεί το λατινικό συνώνυμο για την απόδοση της έννοιας “από κάτω”. Για να αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε την καλλιτεχνική σύλληψη του Max Richter, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι η μουσική αυτού του άλμπουμ πλαισιώνει τη συνεργασία του με το χορογράφο Wayne McGregor σε μία παράσταση του London’s Royal Ballet, όπου συνεισφέρει και ο visual artist Julian Opie. Το ψηφιακό πλαίσιο του Opie στο φόντο, που απεικονίζει διερχόμενους περαστικούς, υποστηρίζει την πρόθεση του χορογράφου πρώτα απ’όλα και του μουσικού έπειτα να αναφερθεί στο βάθος των πραγματικών σχέσεων κάτω από το πλέγμα μίας σκληρής και απρόσωπης επιφάνειας.

Τίποτε δεν είναι καινούργιο κάτω από τον ήλιο, έλεγαν οι Λατίνοι, και όντως οι δουλειές του Max Richter έχουν σταθερά χαρακτηριστικά με τον τρόπο που κι ένας άνθρωπος εκδηλώνει ένα διαμορφωμένο χαρακτήρα που αντιδρά, όμως, με ποικίλους τρόπους στα εξωτερικά ερεθίσματα και τις εσωτερικές του επιταγές. Πρόκειται για τη γνωστή και αναμφισβήτητη πλέον ικανότητα του συνθέτη να χρησιμοποιεί νοητικές μορφές αφήγησης καμωμένες από υλικά της μνήμης και της καλλιτεχνικής ενόρασης.

Συγκεκριμένα, αν και η αρχική εκδοχή του Infra ήταν 25 λεπτά διάρκειας, ο συνθέτης το επεξέτεινε επενδύοντάς το με έγχορδα, πιανιστικές αντηχήσεις και ατμοσφαιρικά ηλεκτρονικά αγγίγματα. Οι πιανιστικές καταβολές των παλαιότερων άλμπουμ (The Blue Notebooks, Memoryhouse) είναι σαφώς ανιχνεύσιμες στα Infra 3 και 6, ενώ στα Infra 4 και Journey 5 τα έγχορδα (cello, βιολί) αιχμαλωτίζουν τον ακροατή. Οι ορχηστρικές εκδοχές εναλλάσσονται στη συνέχεια με πιο πειραματικά μοτίβα, όπως είναι οι ραδιοφωνικές αντηχήσεις. Η συνολική εντύπωση που απορρέει και από αυτή τη σύνθεση του Richter είναι η οικεία διακριτή αφηγηματική του δύναμη στο χτίσιμο μιας κλιμακούμενης μελωδίας που υποστηρίζει αξιέπαινα τη χορογραφική υπόσταση του Infra, χωρίς να στερείται της αυτοτέλειάς της .

Το έργο του δήμιου-κριτικού μόλις ολοκληρώθηκε. Μία τελευταία εξήγηση μόνο: Ο ρόλος του κριτικού διαφέρει από του δήμιου στο εξής: δεν είναι μασκαρεμένος με κουκούλα και αντικρίζει το “θύμα -στόχο” του κατάματα. Κι επειδή «Βλέπω τον κάθε στόχο ίδιον με την καρδιά μου», όπως λέει κι ο Άρης Αλεξάνδρου, θα γίνω στόχος του στόχου μου εν τέλει. Είναι τα ίδια μας τα λόγια που μας βρίσκουν κατευθείαν στην καρδιά και μας κρίνουν.

Tracklist:
01 – Infra 1, 02 – Journey 1 , 03 – Infra 2 , 04 – Infra 3 , 05 – Journey 2 , 06 – Infra 4 , 07 – Journey 3 , 08 – Journey 4 , 09 – Journey 5 , 10 – Infra 5 , 11 – Infra 6 , 12 – Infra 7 , 13 – Infra