Το 1517 ο Έρασμος, Ολλανδός ουμανιστής και θεολόγος, έγραφε ότι θα ήταν ευτυχισμένος, αν ξαναέβρισκε τη νεότητά του προκειμένου να απολαύσει τη χρυσή εποχή της βορειοδυτικής Ευρώπης. Ήταν τότε που στα λιμάνια της Μπρυζ έφταναν ποικίλα εμπορικά προϊόντα, υψώνονταν επιβλητικά και λαμπρά οικοδομήματα, ενώ παράλληλα άνοιγαν νέοι ορίζοντες στα επιστημονικά πεδία και οι Κάτω Χώρες αναδεικνύονταν σε λεωφόρους πολιτισμού. Κανείς δεν αμφισβητεί την καθαρή δύναμη της Φλαμανδικής τέχνης, η οποία περιλαμβάνει τις έξοχες προσωπογραφίες του Van Eyck, την πνευματικότητα και το ρεαλισμό του Rubens, την ανατόμο διάθεση του Rembrandt, για να καταλήξει στη λεπτότητα των χρυσαφένιων χρωματισμών του Van Gogh και σε ένα πραγματικά homo universalis της εποχής μας, το Βέλγο καλλιτέχνη, Jan Fabre.  Προνομιούχοι κληρονόμοι της ευφραντικής φλόγας της Φλαμανδικής τέχνης οι σύγχρονοι καλλιτέχνες της Ολλανδίας και του Βελγίου δημιουργούν συχνά με ανατροπές άλλοτε αποδεχόμενοι ένα τολμηρό μουσικό λυρισμό και άλλοτε τροχίζοντάς τον με την αναγωγή σε καθαρές καλλιτεχνικές φόρμες, όπως συνέβη με την ομάδα De Stijl.

Ο χρόνος αφήνει τα σημάδια του όχι άθικτα, αλλά μετασχηματισμένα και το Βέλγιο δε θα μπορούσε να αγνοήσει το DNA μιας τόσο ιδιαίτερης καλλιτεχνικής κληρονομιάς από το 14ο ως τον 21ο αιώνα. Οι μουσικές εκρήξεις στις αρχές των 80΄s έγινα αντιληπτές από δύο σημαντικές δισκογραφικές εταιρείες που, με έδρα το Βέλγιο, οδήγησαν στην αλλαγή της κατεστημένης τότε μουσικής ταπετσαρίας της disco και του βιρτουόζικου ροκ των 70΄s.  Oι Crammed και Les disques du crepuscule αξιοποίησαν τις κιθαριστικές και ποπ τάσεις που εξελικτικά αποκρυσταλλώθηκαν σε μουσικές πλατφόρμες και ορολογίες για την αναφορά στα 80΄s και 90΄s και το «μεταμοντέρνο» indie.

Η Crammed, με έδρα το Βέλγιο, ανέδειξε συγκροτήματα, όπως οι Bel Canto, οι Minimal Compact και οι Tuxedomoon. Οι Bel Canto, το νορβηγικό ντουέτο των Anneli Drecker και Nils Johansen αρχικά υπέγραψαν στην εν λόγω εταιρεία υιοθετώντας έναν αιθερικό κρυστάλλινο ήχο, ο οποίος σταδιακά εμπλουτίστηκε με ποπ και φολκλορικά στοιχεία. Με μικρά διαλείμματα σόλο καριέρας, οι Bel Canto εξακολουθούν να είναι ενεργοί καλλιτέχνες και με συναυλιακή παρουσία.

Ξεχωριστή περίπτωση είναι η πορεία και η δημιουργία των Minimal Compact, οι οποίοι ενσωμάτωσαν φολκλορικά στοιχεία σε ένα σκοτεινό, αρτίστικο ροκ σε μία πρώιμη εποχή, όταν οι αναμείξεις των μουσικών ειδών και οι πολυπολιτισμικές επιρροές δεν είχαν γίνει επιβεβλημένες επιλογές ενός μουσικού κατεστημένου. Οι Ισραηλινοί με την ολιγόχρονη δισκογραφική τους διαδρομή (1981 -1987) υπέγραψαν κι αυτοί στην Crammed και πήραν το βάπτισμα σε μία σειρά συνεργασιών με σημαντικούς καλλιτέχνες στο πρώτο τους και ομώνυμο ΕΡ, όπου ο Dirk Polak από τους Ολλανδούς Mecano είναι συμπαραγωγός και συμμετέχει στα κρουστά. Εξίσου άξια αναφοράς είναι η παραγωγή του Peter Principle των Tuxedomoon στο Deadly Weapons(1984) και του Colin Newman των Wire στο Raging Souls (1985), απ΄το οποίο δύο τραγούδια περιλαμβάνονται στο soundtrack της ταινίας του Wim Wenders’ Wings of Desire, καθώς και του John Fryer στο The Figure One Cuts (1987), συνεργάτη και των Cocteau Twins.

Οι Tuxedomoon, το συγκρότημα από το Σαν Φρανσίσκο που μετανάστευσε στη Ευρώπη έχοντας αφομοιώσει με προσωπικό τρόπο τις επιρροές του No Wave της Νέας Υόρκης ξεκίνησαν με ένα electro punk ήχο (Νο tears-1979) με dark-romantic στοιχεία και σταδιακά αγκάλιασαν πολλαπλά μουσικά είδη: electronics, minimal music, classical, jazz, gypsy music, pop.  Από τότε που σταμάτησαν να ηχογραφούν μαζί, το 1988, τα μέλη του συγκροτήματος ακολούθησαν σόλο καριέρα και διοχετεύτηκαν κυριολεκτικά σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης (Νέα Υόρκη, Μεξικό, Ελλάδα, Βρυξέλλες).  Ωστόσο, πρόλαβαν και έδωσαν δυο καταπληκτικές συναυλίες στο Παλλάς την ίδια μέρα το 1987 και το 1988 κυκλοφόρησε το live album “Ten Years In One Night” ηχογραφημένο σε διάφορες χώρες.

Το 1997 επανασυνδέθηκαν για να παρουσιάσουν το “Urban Leisure”,ενα μάλλον απογοητευτικό album. Ίσως οι αναζητήσεις τους και οι πειραματισμοί δεν ήταν πολύ οικείοι στα δικά μου αυτιά. Έδωσαν συναυλίες μόνο στον Λυκαβηττό, στην Ιταλία και στο Ισραήλ. Τον Μάρτιο του 2005 έδωσαν δυο συναυλίες στο San Fransisco με τον Tong. Ήταν η πρώτη φορά που τραγούδησε μαζί τους μετά από την αποχώρηση του, το 1985. Τη συνέχεια τη γνωρίζουμε καλά στην Ελλάδα…

Για την εταιρεία Les disques du crepuscule και τους Νames θα ακολουθήσει ξεχωριστό αφιέρωμα, οι οποίοι παρά τα 27 χρόνια απουσίας μέχρι τον πρόσφατο νέο τους δίσκο αποδεικνύουν ότι η μουσική σκηνή του Βελγίου ήρθε για να μείνει. Μέχρι τότε μία φράση του W. H.  Auden ( Βρετανός ποιητής, 1907-1973) γυρνάει στο μυαλό μου παλινδρομώντας στις προηγούμενες δεκαετίες: «Η μουσική είναι ο καλύτερος τρόπος που έχουμε για να χωνεύουμε το χρόνο».