Οι Γάλλοι είναι αφόρητα ηθικολόγοι. Με κάθε ευκαιρία το αποδεικνύουν. Ακόμη και σε μια ‘αναρχική’ ταινία όπως ‘Ο τρελός Πιερό’. Η αλήθεια είναι ότι όταν την είδα τις προάλλες, μου δημιουργήθηκε η επιθυμία να βγάλω το φτυάρι γι′ αυτό το συνονθύλευμα εικόνων και λόγου, μια και οι Γάλλοι ούτως ή άλλως είναι από τα αγαπημένα μου θέματα για θάψιμο. Ωστόσο, καλύτερα να παρουσιαστούν κάποιες σκέψεις που γεννά στον θεατή η ταινία. Καταρχήν, το mantra της ταινίας είναι το ακόλουθο: Marriane (Anna Karina): Pierrot! Ferdinand (Jean-Paul Belmondo): Ferdinand με λένε, είναι το επαναλαμβανόμενο δίστιχο κατά τη διάρκεια των 107 λεπτών της ταινίας.

Πράγμα που σαφώς και παραπέμπει στο ‘θέατρο του παραλόγου’, με τους κεντρικούς ήρωες να γίνονται δέσμιοι του λόγου, ακόμη και σε περιπτώσεις που η πλοκή επιτάσσει πράξη. Ο δε Μπελμοντό μοιάζει με ήρωα του Καμύ καθώς χωρίς λόγο και αιτία παρατά οικογένεια και παιδιά προκειμένου ν’ ακολουθήσει το αντικείμενο του πόθου (;) του, την Άννα Καρίνα. Βέβαια, το ότι λείπει κάποια αιτιολογία δεν καθιστά το φιλμ κατακριτέο, όμως η ηθελημένη αυτή έλλειψη λόγου, δεν είναι άραγε στοιχείο του γαλλικού υπαρξισμού;

Σε κάποιο σημείο της ταινίας, η Καρίνα ρωτά τον Μπελμοντό τι πρόκειται να κάνουν. ‘On existera’, απαντά αυτός, δηλ. ‘θα υπάρξουμε’. Οποία σύμπτωση! Από τη μια πλευρά η θέληση για ζωή – που εύκολα μπορεί ν’ αφαιρέσει μια άλλη ζωή – και από την άλλη η συνείδηση της ύπαρξης, που συνηθίζει να κρατά και ‘υπαρξιακό’ ημερολόγιο. Σαφώς και η σκιαγράφηση του κεντρικού ήρωα είναι καλύτερη αφού οι Γάλλοι χειρίζονται καλύτερα το υπαρξιακό θέμα απ’ ό,τι την ίδια τη ζωή. Είναι πάνω απ’ όλα ηθικοί, το είπαμε, και σε θέματα που αναφέρονται στη ζωή μπορεί να φανούν τραχείς. Μήπως και η ίδια η Καρίνα δεν ακούγεται απλοϊκά ηθική στην αρχή της ταινίας όταν αναφέρεται στις 115 χαμένες ζωές των Vietkong;

Ως προς τα της επανάστασης : Ταινίες όπως το Fight Club (αμερικανικής προελεύσεως) μοιάζουν πιο συγγενείς στην ‘δική’ μας (της γενιάς μας) εκδοχή της αναρχίας γιατί, όχι μόνο είναι πιο πρόσφατες, αλλά στοχεύουν και σε πιο ‘απτό’ εχθρό (όσο οξύμωρο και αν ακούγεται αυτό σε μια εποχή κατά την οποία, ειδικά στην ‘ενωμένη’ Ευρώπη, οι εχθροί είναι δυσεύρετοι):  τον Καπιταλισμό. Όταν βλέπουν κάποιον στο φεγγάρι οι κεντρικοί ήρωες του Godard αναρωτιούνται αν είναι Σοβιετικός ή Αμερικανός. Φυσικά και δεν συμβαίνει το ίδιο με τους ήρωες του Fincher οι οποίοι δεν νοιάζονται καν αν είναι άνθρωπος αφού η βία τους είναι τυφλή.

Συν τοις άλλοις, στην Ευρώπη του 1960 περισσότερο αισθητό ήταν το κύμα ‘κατά’ γενικώς, παρά η τρικυμισμένη θάλασσα : Η Ευρώπη είχε – και έχει – όλα τα πνευματικά εχέγγυα να αντιμετωπίσει την όποια κρίση, γι′ αυτό και μια επανάσταση κατά των αστικών, ηθικών ή όποιων άλλων αξιών χρειάζεται πολύ περισσότερα για να δικαιολογηθεί από μια απλή ‘αστική αλλοτρίωση’ (άλλο ένα κατεξοχήν γαλλικό ίδιον). Στην Αμερική, τη χώρα της ευμάρειας, είναι πιο αληθοφανής μια επανάσταση κατά υλικών –κατά βάση- αξιών. Και η ταινία του Godard θέλει να αποτελέσει ΚΑΙ πνευματικό μανιφέστο (πράγμα που κατά την γνώμη μας δεν πετυχαίνει) : η επανάσταση να στηριχτεί σε πνευματικές βάσεις, πράγμα που πάντως δεν μπορεί να γίνει με επικλήσεις στον Rimbaud.

Περί έρωτα : Το ότι ο ήρωας και η ηρωίδα αλληλοσυμπληρώνονται στις ατάκες δεν αποτελεί δείγμα αρμονικής συνύπαρξης. Ακόμη και αν τον Godard δεν τον ενδιαφέρει η ερωτική ιστορία αποτελεί στοιχείο του σεναρίου και μοιάζει εντελώς εικονική – εκτός πια και αν αυτός ο στόχος του. Αντίθετα, σε μια ταινία της ίδιας εποχής αλλά από την άλλη πλευρά της Μάγχης και το Free Cinema, ‘Μόργκαν, ο τρελός εραστής’ (1966) ο έρωτας απογειώνει την ταινία. Επίσης, οι διάλογοι δεν είναι ποιητικοί, όπως λόγου χάρη συμβαίνει στο ‘Πέρσι στο Μάριενμπαντ’ (1961) του Resnais, όπου υπό την ‘εποπτεία’ του Αντόλφο Μπιόυ Κασάρες κυριαρχεί η ονειρική ατμόσφαιρα.

Αυτές είναι σκέψεις κάποιου που δεν έζησε την περίφημη δεκαετία του 1960, της αμφισβήτησης, η οποία κατά τ’ άλλα άφησε ως παρακαταθήκη εκτός της Nouvelle Vague και του Free Cinema, και τον Κόκκινο Danny, τον πνευματικό της ηγέτη, που κατάντησε πολιτικό φερέφωνο ενός κάποιου κόμματος σε κάποια περιοχή της Ευρώπης. Βέβαια μπορεί να είναι και οι σκέψεις κάποιου εντελώς προκατειλημμένου, με το γαλλικό σινεμά, την γαλλική κουλτούρα.